نویسنده:
امیر پروسنان
به گزارش ایران پزشک، بر اساس شواهد، سواد سلامت جامعه در حوزه‌های مختلف بهداشتی و درمانی در سطح مطلوبی قرار ندارد و بسیاری از افراد جامعه و به خصوص گروه‌های آسیب پذیر و بیماران خاص و صعب العلاج به اطلاع رسانی منظم و بهره مندی از مسیر صحیح دریافت اطلاعات درباره دریافت خدمات نیاز دارند. حتی می‌توان گفت که افراد مختلف جامعه اطلاعات چندانی درباره سطوح مختلف سواد سلامت ندارند و به طور مثال در زمینه سلامت روان، نیازمند اطلاع رسانی و آموزش عمومی هستیم.
با وجود این‌که در اسناد بالا دستی و قوانین، موضوع سواد سلامت مورد توجه قرار گرفته، در سال‌های متمادی مورد غفلت واقع شده و نیاز است که در این دوره در دستور کار ارکان مختلف نظام سلامت قرار بگیرد.
مفاهیمی مانند اصلاح سبک زندگی، توانمندسازی بیماران و مشارکت آنها و خانواده بر این موضوع تمرکز دارند که نقش افراد در مراقبت از سلامت بسیار اهمیت داشته و ارتقای سواد سلامت می‌تواند در تصمیم گیری در موضوعات مرتبط با سلامت سودمند باشد.
این در حالی‌ست که سازمان جهانی بهداشت در گزارش‌های سال‌های گذشته خود تاکید کرده بود که بسیاری از نتایج نامطلوب مربوط به سلامت، به دلیل سواد سلامت ناکافی جامعه رخ می‌دهد؛ زیرا افراد با سواد سلامت ناکافی، نمی‌توانند اطلاعات و دستورات مربوط به سلامت را به خوبی درک کرده و در نتیجه تجویزها را رعایت نکرده و روند درمانی خود را به خوبی طی نمی‌کنند.
از طرفی منابع مالی کشور در حوزه سلامت با توجه به شرایط اقتصادی، نمی‌تواند پاسخگوی تقاضای القایی و خدمات غیرضروری باشد. همچنین عدم توجه کافی به دستورات درمانی می‌تواند منجر به طولانی شدن روند درمانی و تحمیل هزینه‌های بیشتر به بیماران شود. البته نکته قابل تامل دیگر این است که نظام بیمه‌های پایه سلامت باید در مسیر اجرای پزشکی خانواده و نظام ارجاع حرکت کرده و علاوه بر خرید راهبردی خدمات سلامت، بر اجرای راهنماهای بالینی نیز اصرار کرده و در این زمینه نظارت مناسبی داشته باشند. مسیر کنترل تقاضاهای القایی در حوزه درمان باید مورد توجه نظام سلامت قرار گرفته و مدیریت شود.
وقتی بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها و دیابت عامل بیشترین فوتی‌ها در کشور است، نقش اطلاع رسانی و سواد سلامت بیشتر مشخص می‌شود. فعالیت فیزیکی کم، ورزش نکردن، عادت‌های تغذیه‌ای نامناسب، مصرف دخانیات از جمله عوامل خطر رفتاری محسوب می‌شوند که می‌توان با تبیین و تشویق، رفتار اجتماعی را تغییر داد و بار بیماری‌های غیرواگیر را کم کرد. در این میان، نقش رسانه‌ها، خبرنگاران حوزه سلامت و استفاده از انواع شیوه‌های اطلاع رسانی مفید خواهد بود.
پایان پیام/